नुकताच चंद्रपूर महानगरपालिकेचा वर्धापन दिन साजरा झाला. त्यानिमित्ताने चंद्रपूर शहराच्या विकासावर टाकलेला प्रकाशझोत

वाहतुकीतील प्रदूषण कमी करण्याच्या दृष्टीने पेट्रोल-डिझेलवरील वाहनांऐवजी इलेक्ट्रिक वाहनांचा वापर वाढावा, यासाठी चंद्रपूर महानगरपालिका विविध उपक्रम राबवित आहे. नागरिकांना इलेक्ट्रिक वाहने खरेदीसाठी सोयीचे व्हावे, यासाठी चंद्रपूर शहर महानगरपालिका मुख्यालय शेजारील पार्किंगमध्ये चंद्रपूर शहर महानगरपालिका, चंद्रपूरच्या वतीने माझी वसुंधरा अभियान २.० व राष्ट्रीय शुद्ध हवा कार्यक्रमाअंतर्गत गुरुवार, दिनांक १६ डिसेंबर रोजी आयोजित इलेक्ट्रिक वाहने व सौर उपकरण प्रदर्शनाला शहरातील नागरिकांनी उत्स्फूर्त प्रतिसाद दिला. इलेक्ट्रिक वाहने शून्य उत्सर्जनामुळे पर्यावरण संवर्धनासाठी फायदेशीर आहेत. कमी दुरुस्ती खर्च, चालवण्यास सुलभ, घरी चार्जिंग करणे सोयीचे, कमी खर्चात चार्जिंग, ध्वनी प्रदूषणविरहित आहे. सौरऊर्जा हा ऊर्जेचा नैसर्गिक आणि प्रदूषणरहित स्रोत समजला जातो. त्यामुळे चंद्रपूर मनपा सौर ऊर्जेच्या वापरावर भर देत आहे.

घराच्या छतावर पडणारे पाणी रस्त्यांवरून वाहू लागते. नाले भरून वाहू लागतात. वाहुन जाणारे हे पाणी जर रेनवॉटर हार्वेस्टिंगच्या माध्यमातून जमिनीत साठविले गेले तर पाण्याचे दुर्भिक्ष्य नक्कीच कमी होईल, यासाठी राखीताई आग्रही आहेत. रेनवॉटर हार्वेस्टिंगला प्रोत्साहन देण्यासाठी चंद्रपूर शहर महानगरपालिकातर्फे रेन वॉटर हार्वेस्टिंग करणाऱ्यांना मालमत्ता करात २ टक्के सूट व रु. २५००/-  अनुदान देण्याची योजना त्यांनी जाहीर केली. यासह अनेक महत्वपूर्ण योजना त्यांनी सुरु केल्या. मनपा हद्दीत ८७ हजार मालमत्ता आहेत. यातील अधिकाधिक इमारतींमधे ही यंत्रणा बसविण्यात येणार आहे. मनपाच्या सर्व ५ इमारती, २९ शाळा, ६ सार्वजनिक आरोग्य केंद्रे, १२ सार्वजनिक शौचालये अशा एकूण ५२ इमारतींवर रेन वॉटर हार्वेस्टिंग यंत्रणा बसविण्यात आली आहे.

चंद्रपूरची आराध्य दैवत माता महाकालीची यात्रा दरवर्षी होत असते. आंध्रप्रदेश, मराठवाडा, पश्‍चिम महाराष्ट्रातील भाविकवर्ग मोठ्या प्रमाणात चंद्रपुरात दाखल होतात. आरोग्य, स्वच्छता, वैद्यकीय सेवा आणि पाणीपुरवठ्यासह निवासाची व्यवस्था केली जाते. दुकानदारांना जागावाटप, पिण्याच्या पाण्याची व्यवस्था सुरळीत पार पाडण्याच्या दृष्टीने चंद्रपूर महानगरपालिकेच्या वतीने यात्रा परिसरात यात्रा कार्यालयाची स्थापना करण्यात आली. या कार्यालयाचे उद्घाटन महापौर राखी यांच्या हस्ते झाले. येथे येणारे भाविक झरपट नदीत पवित्र स्नान करतात. त्यासाठी गौतमनगर येथील बैल बाजारपासून झरपट नदी पात्रातील इकॉर्निया अड़विण्याकरीता ताटव्याचे बांध तयार करण्यात आले.

Facebook:  https://www.facebook.com/MAHAUDD

Twitter: https://twitter.com/MAHA_UDD

Instagram: https://www.instagram.com/maha_udd/

Blog: https://mahaudd.blogspot.com/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCe9-Tq8QTPQ4h8IyXp2wbvw

LinkedIn: https://tinyurl.com/2bpdv9sv

Podcasts: https://tinyurl.com/5yrth66x 

पिंपरी चिंचवड शहराच्या नाविन्यपूर्ण उपक्रमाची आंतरराष्ट्रीय स्तरावर दखल

आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील ‘सहाव्या ग्वांगझू इंटरनॅशनल अवॉर्ड फॉर अर्बन इनोव्हेशन’मध्ये (ग्वांगझू अवॉर्ड) ५४ देशातील १९३ शहरांचा समावेश होता. त्याची अंतिम फेरी सुरू असून, त्यात १५ शहरांची निवड झाली आहे. त्यामध्ये देशातील एकमेव पिंपरी-चिंचवड शहराचा समावेश झाला आहे. विजेतेपदासाठी ऑनलाइन मतदान प्रक्रिया सुरू आहे. ३० नोव्हेंबर रोजी रात्री बारापर्यंत मतदान करता येणार आहे. सात डिसेंबरला निकाल आहे. सद्यःस्थितीत द्वितीय क्रमांकावर शहर आहे. रिपब्लिक ऑफ कोरियातर्फे २०१२ पासून सिटी ऑफ ग्वांगझू, यूसीएलजी आणि मेट्रोपोलिसद्वारे सह-प्रायोजित शहरी नवोपक्रमासाठी ग्वांगझू इंटरनॅशनल अवॉर्ड देण्यात येत आहे.

अवॉर्ड कशासाठी?

ज्ञान निर्मितीला चालना देणे आणि शहरी नावीन्यतेमध्ये शिक्षण सुलभ करणे, यासाठी जागतिक व्यासपीठ म्हणून ‘ग्वांगझू इंटरनॅशनल अवॉर्ड’ संकल्पना उदयास आली आहे. त्यामध्ये गेल्या पाच टप्प्यामधून जगभरात तेराशेहून अधिक उपक्रम सादर केले आहेत. परिवर्तनशील शहरी विकास पद्धतींना प्रेरणा आणि प्रोत्साहन देणे, हा यामागील हेतू आहे. त्यामध्ये पिंपरी-चिंचवड महापालिकेने सहभाग नोंदविला आहे.

अंतिम १५ शहरे

‘ग्वांगझू इंटरनॅशनल अवॉर्ड’साठी अंतल्या (तुर्किये), बोगोटा (कोलंबिया), केपटाऊन (दक्षिण आफ्रिका), ग्वांगझू (कोरिया), हलांद्री (ग्रीस), इज्तापालापा (मेक्सिको), जाकार्ता (इंडोनेशिया), कंपाला (युगांडा), कझान (रशिया), मॅनहाइम (जर्मनी), रामल्लाह (पॅलेस्टाईन), साओ पाउलो (ब्राझील), तेहरान (इराण) आणि झियानिंग (चीन) ही शहरे जगभरातील शहरी नवकल्पनांचे प्रतिनिधित्व करीत आहेत.

असा झाला प्रवास

जगातील ५४ देशांमधील १९३ शहरे आणि प्रदेशांमधील तब्बल २७४ उपक्रमांचे ग्वांगझू पुरस्कारासाठी अर्ज आले होते. त्यामध्ये पिंपरी-चिंचवडच्या ‘नवी दिशा’ उपक्रमाचा समावेश आहे. पुरस्कार प्रक्रियेतील सादरीकरण मूल्यांकनासाठी ११ ते १४ सप्टेंबर या कालावधीत ग्वांगझू लायब्ररीमध्ये आंतरराष्ट्रीय तज्ज्ञांचा समावेश असलेली तांत्रिक समितीची बैठक झाली. समितीमार्फत शाश्वत विकास उद्दिष्टे, न्यू अर्बन अजेंडाच्या स्थानिक अंमलबजावणीच्या पाठपुराव्याशी संबंधित बाबींची पडताळणी झाली. निवड प्रक्रिया, नवकल्पना, परिणामकारकता, संदर्भ आणि प्रतिकृती यांसारखे निकष लावले होते. त्यातून निवड झालेल्या ४५ पात्र उपक्रमांपैकी अंतिम १५ शहरांमध्ये पिंपरी-चिंचवडचा समावेश झाला आहे.

संकेतस्थळावर आवाहन

महापालिकेने संकेतस्थळावर ‘करू या पिंपरी-चिंचवडला मतदान, वाढेल जगात भारताचा सन्मान’ असे घोषवाक्य दिले आहे. ग्वांगझू अवॉर्डसाठी ‘नवी दिशा’ उपक्रमाचा समावेश आहे. ‘क्यू आर कोड स्कॅन करा आणि मत नोंदवा’ असे आवाहन करत संकेतस्थळावरील ‘लिंक क्लिक’ करून शहराला मतदान करा आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर सन्मान होण्यासाठी मतदान करा,’ असे आवाहन महापालिकेतर्फे करण्यात आले आहे.

काय आहे 'नवी दिशा' उपक्रम

शहरातील महिला करतात सामुदायिक शौचालयांची देखभाल दुरूस्ती

पिॅपरी चिंचवड महापालिकेच्या ‘ नवी दिशा’ उपक्रमाअंतर्गत महिलांना रोजगार

वाढत्या लोकसंख्येचा विचार करता शहरात स्वच्छता राखण्याचे मोठे आव्हान महापालिका प्रशासनासमोर असते. मात्र या आव्हानाला ‘नवी दिशा’ देत पिंपरी चिंचवड महापालिकेने शहरातील महिलांना या कामात सामावून घेतले आणि गरजू महिलांना रोजगार उपलब्ध होतानाच स्वच्छ आणि सुंदर शहराचा प्रवास सुरू झाला. 

शहरातील झोपडपट्टी भागात असलेल्या सामुदायिक शौचालयाच्या देखभाल आणि दुरूस्तीचे काम गरजू महिलांना देऊ करत पिंपरी चिंचवड महापालिकेने ‘नवी दिशा’ उपक्रमाअंतर्गत जागतिक नकाशावर आपले वेगळेपण सिध्द केले आहे.

विशेष म्हणजे या उपक्रमाची चीनमधील सहाव्या ग्वांग्झो इंटरनॅशनल अवॅार्ड फॅार अर्बन इनोव्हेशन साठी पहिल्या १५ शहरामध्ये निवड झाली आहे. १९३ शहरांनी या पुरस्कारासाठी नोंदणी केली होती. त्यापैकी भारतातील पिॅपरी चिॅचवड हे एकमेव शहर आहे. याच पुरस्काराचा एक भाग म्हणजे ‘सिटी ॲाफ चॅाईस’.

नागरिकांनी त्यांच्या आवडीचे शहर सिटी ॲाफ चॅाईस’ मध्ये घोषित करण्यासाठी पिॅपरी चिंचवड शहराला मत द्यायचे आहे. जास्तीत जास्त नागरिकांनी शहराला मत देऊन आपल्या भारतातील पिंपरी चिंचवड शहराला नागरिकांच्या पसंतीचे शहर घोषित करून जिॅकवून देण्याचे आवाहन पिॅपरी चिॅचवड महापालिकेच्या वतीने करण्यात आले आहे.

https://vote.guangzhouaward.org/vote.html या लिॅकवर नागरिकांनी मत नोंदवायचे आहे. 

विकासाची गती साधताना समाजातील सर्व घटकांना, विशेषतः उपेक्षित समुहांना विकासाच्या प्रक्रियेत सामावून घेण्यासाठी पिंपरी चिंचवड महापालिकेने विविध योजना तसेच सर्वसमावेशक धोरणांचा अवलंब करण्याचा प्रयत्न केला आहे. महापालिकेच्या वतीने महिलांचे सक्षमीकरण आणि सबलीकरण करण्यासाठी महिला बचतगटांना ‘नवी दिशा’ उपक्रमांतर्गत सामुदायिक शौचालय देखभाल आणि दुरूस्तीचे काम दिले जात आहे. हा उपक्रम खऱ्या अर्थाने प्रेरणेची दिशा दाखविणारा असून यातून बचतगटांना रोजगाराची संधी उपलब्ध होत आहे.

शहरात झोपडपट्टी भागात राहणार्या नागरिकांना स्वच्छ आणि सुरक्षित शौचालय मिळावे यासाठी पिॅपरी चिंचवड महापालिकेने ७१ झोपडपट्टी परिसरात १६० सामुदायिक शौचालयांची निर्मिती केली. मात्र या शौचालयांची देखभाल करण्याचा प्रश्न महापालिका प्रशासनासमोर होता. आणि त्यामुळे सुरूवातीच्या काळात परिसरातील नागरिकांनी शौचालय वापरण्यास नकार दिला. ही बाब लक्षात घेत पिॅपरी चिॅचवड महापालिकेच्या सामाजिक विकास विभाग आणि आरोग्य विभागाने केलेल्या सर्वेक्षणात  महिलांचा सहभाग आणि शौचालय देखभालीसाठी नागरिकांचा पुढाकार याची कमतरता असल्याचे जाणवले. यातूनच सुरू झाला ‘नवी दिशा - सामुदायिक शौचालय प्रकल्प’

महापालिकेने केलेल्या जागृती अभियानात महिलांना या शौचालयाच्या देखभाल आणि दुरूस्तीसाठी आवाहन करण्यात आले. पिंपरी चिंचवड महापालिकेचे सातत्यपूर्ण मार्गदर्शन आणि सहकार्यातून आज ४० बचतगटातील महिला त्यांच्या परिसरातील सामुदायिक शौचालयाची स्वच्छता करतात. प्रत्येक शौचालय सीटच्या देखभाल दुरूस्तीसाठी प्रति महिना ९०० रूपये मानधन या बचतगटांना देण्यात येते. 

याचा परिणाम म्हणजे ३० हजार नागरिकांना प्रतिदिन स्वच्छ आणि सुरक्षित शौचालयाचा लाभ घेता येतो. १४० महिलांना या उपक्रमामुळे रोजगार उपलब्ध झाला असून १६० ठिकाणी उभे असलेले हे सामुदायिक शौचालय आदर्श विकासाचे उदाहरण  आहे.

शहरातील स्वच्छता हा प्रशासनाचा मुख्य हेतू असला तरी स्वच्छता राखताना लोकसहभागातून महिलांना सामील करत त्यांना रोजगार आणि उपजिविकेच्या संधी उपलब्ध करून देणारा पिॅपरी चिॅचवड महापालिकेचा ‘नवी दिशा’ उपक्रम जगभरात आदर्श ठरत आहे.

चला तर मग, पिंपरी चिंचवड महापालिकेच्या या प्रयत्नांना आंतरराष्ट्रीय स्तरावर यश मिळवून देऊया, आपल्या भारतातील या शहराला भरघोस मतदान करून ग्वान्गझू आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार मिळवून देऊया.

Facebook:  https://www.facebook.com/MAHAUDD

Twitter: https://twitter.com/MAHA_UDD

Instagram: https://www.instagram.com/maha_udd/

Blog: https://mahaudd.blogspot.com/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCe9-Tq8QTPQ4h8IyXp2wbvw

LinkedIn: https://tinyurl.com/2bpdv9sv

Podcasts: https://tinyurl.com/5yrth66x 

नवी मुंबईकरांचे मेट्रो स्वप्न साकार

तब्बल बारा वर्षांच्या प्रतीक्षेनंतर नवी मुंबईत पहिली  मेट्रो  (NMM) शुक्रवारी १७नोव्हेंबर २०२३ पासून  दुपारी ३.०० वाजल्यापासून  धावू लागली... आणि नवी मुंबईकरांच्या मेट्रो प्रवासाला उत्साहाने सुरुवात झाली आहे.  पेणधर, तळोजा पेठाली, अमनदूत, पेठपाडा, सेन्ट्रल पार्क, खारघर गाव आणि केंद्रीय विहार स्थानकांवर प्रवाशांनी गर्दी करीत आहेत.  सध्या नवी मुंबईत जी मेट्रो धावत आहे, ती नवी मुंबई मेट्रो लाईन-१ मधल्या पहिल्या टप्प्याची आहे.  हा पहिला टप्पा सीबीडी बेलापूर ते पेंढारपर्यंत सुरू होतो. नवी मुंबई मेट्रो लाईन 1 चे ऑपरेशन नवी मुंबई कनेक्टिव्हिटी सुधारण्यात आणि नवी मुंबईतील रिअल इस्टेट मार्केटचा विस्तार करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावेल, असे तज्ज्ञाचे म्हणणे आहे. 

मुंबईसाठीची 'सॅटेलाइट सिटी' म्हणून उभारण्यात आलेल्या नवी मुंबईची गेल्या काही वर्षांत लक्षणीय वाढ झाली आहे. अत्याधुनिक पायाभूत सुविधांचा विकास आणि असंख्य निवासी आणि व्यावसायिक प्रकल्पांमुळे नवी मुंबई हा रिअल इस्टेटसाठी महत्त्वाचा  पर्याय बनत आहे. या नियोजित महानगरामध्ये अनेक नामांकित शाळा, जागतिक उपक्रम, रुग्णालये, मनोरंजनाचे मार्ग आणि बरेच काही आढळू शकते. मुंबई शहरातील रिअल इस्टेटच्या गगनाला भिडलेल्या किमतींमुळे अनेक गृहखरेदीदार आणि रिअल इस्टेटमध्ये गुंतवणूक करण्याचा विचार करणारे नवी मुंबईकडे वळत आहेत. परिणामी नवी मुंबईतील नागरिकांची संख्या वाढत आहे. या वाढत्या लोकसंख्येला नजीकच्या भविष्यात  प्रवासासाठी कोणत्याही प्रकारची  समस्या निर्माण होऊ नये, तसेच जलंदरीतीने एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकांणी पोहोचता यावे यासाठी नवी मुंबईत मेट्रोची सुरुवात झाली. 

नवी मुंबईतील  हा मेट्रो  प्रकल्प महाराष्ट्र शासनाचा उपक्रम असलेल्या शहर आणि औद्योगिक विकास महामंडळाने (सिडको) हाती घेतला असून ह्या प्रकल्पात एकूण ११७.३ किमी लांबीच्या ६ मार्गांचा समावेश करण्यात आला आहे. ह्यांपैकी सी.बी.डी. बेलापूर- खारघर- तळोजा- पेंधर- खांदेश्वर- नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हा  नवी मुंबई मेट्रो लाईन १ चा भाग आहे. नवी मुंबई मेट्रो लाईन-१  तीन टप्प्यात बांधली जात आहे. त्यातील पहिला टप्पा हा बेलापूर ते पेंढार असून 

तळोजा ते खांदेश्वर हा दुसरा  टप्पा आहे. तर तिसरा टप्पा हा MIDC ते पेंढार असा असेल.  यापैकी नवी मुंबई मेट्रो लाईन-१ चा बेलापूर ते पेंढार हा  १२ किलोमीटर लांबीचा पहिला टप्पा सुरू झालेला असून त्याच्या बांधकासाठी  १,९८५ कोटी रुपये खर्च आलेला आहे. 

नवी मुंबई मेट्रो (NMM) लाइन-१ चा पहिला टप्पा, बेलापूर ते पेंढार, ११.१० किमी लांबीचा आहे आणि त्यात CBD बेलापूर, सेक्टर ७, सिडको सायन्स पार्क, उत्सव चौक (खारघर), सेक्टर ११, सेक्टर १४, सेंट्रल पार्क, पेठपाडा, सेक्टर ३४, पंचानंद आणि पेंढार या  ११ उन्नत स्थानकांचा समावेश  आहे. जो आता सुरू झालेला आहे. यामुळे खारघर ते तळोजा या मार्गावर शेअर रिक्षा, बसने प्रवास करणाऱ्यांना किफायतशीर दरात मेट्रोने प्रवास करण्याचा सक्षम पर्याय उपलब्ध झाला आहे.

नवी मुंबई मेट्रो (NMM) लाइन-१ च्या दुसऱ्या टप्प्यात मेट्रो  MIDC तळोजा स्टेशन २ ते खांदेश्वर पर्यंत धावेल. या टप्प्याचे अंतर हे  १०. ३० किमी लांबीचे असून त्यात MIDC स्टेशन  २, MIDC स्टेशन १, कासाडी, सेक्टर ७ ई (कळंबोली), सेक्टर १३ (कळंबोली), सेक्टर १०  (कामोठे), खांदेश्वर ही ८ 

स्थानके असतील., नवी मुंबई मेट्रो लाईन १ प्रकल्पाच्या  या दुसऱ्या टप्प्यासाठी १५०९ कोटी रुपयांचा खर्च अपेक्षित आहे. ही मेट्रो सुरू झाल्यानंतर तळोजा आणि खांदेश्वर सारख्या ठिकाणी राहणाऱ्या लोकांना प्रवास करणे सोपे होणार आहे. नवी मुंबई मेट्रो लाईन १ चा तिसरा टप्पा पेंढार आणि एमआयडीसी तळोजा दरम्यान जोडणारा आहे. हे २.२ किमी लांब आहे आणि यात फक्त एक उन्नत मेट्रो स्टेशन आहे. या इंटरलिंक स्टेशनची अंदाजे किंमत रु. ५७४ कोटी आहे. 

सध्या खांदेश्वर ते नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ (NMIA) हा प्रस्तावित मेट्रो मार्ग आहे. हा नवी मुंबई मेट्रो लाईन १ च्या तिसऱ्या टप्प्याचा हा एक भाग असेल. हा कॉरिडॉर खांदेश्वर मेट्रो स्टेशनला नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळाशी (NMIA) जोडेल. हे अंदाजे ५ किमी लांब असेल आणि मुंबई मेट्रोच्या आगामी गोल्ड लाईन किंवा लाईन ८ ला जोडले जाईल. या नव्या प्रस्तावित भागाचा  नवी मुंबई मेट्रो लाईनचा रहिवाशांना खूप फायदा होणार आहे.  कारण यामुळे नवी मुंबईतील विमानतळावर प्रवेश करणे अधिक सुलभ आणि जलद होईल.

प्रवास तिकीट दरांविषयी : 

नवी मुंबई मेट्रो लाईन १ चाप्रवास दर हा 10 रुपये प्रति २ किलोमीटर आहे.२.४ किलोमीटर अंतरासाठी १४ रुपये, तर ४-६ किलोमीटरसाठी २०  रुपये भाडे असेल. शिवाय, ६-८८ किलोमीटरसाठी २५ रुपये, ८ किलोमीटरसाठी ३० रुपये भाडे असेल.तर १०  किलोमीटरसाठी,  ४०  रुपये असा प्रवास दार आहे. या प्रवास तिकीटासाठी  सिडको, महामुंबई मेट्रो नेटवर्क स्टेकहोल्डर, नवी मुंबई मेट्रो ऑटोमॅटिक फेअर कलेक्‍टिंग (एएफसी) साठी निअर फील्ड कम्युनिकेशन (NFC) फोन आणि क्यूआर कोड वापरण्याची परवानगी देण्यासाठी नवीनतम तंत्रज्ञान एकत्रित करण्याचा मानस आहे.

पहिली आणि शेवटची मेट्रो कधी धावणार?

तळोजा-पेंधर वरून सुटणारी मेट्रो बेलापूर रेल्वे स्थानकापर्यंत धावणार आहे. मेट्रोने येणाऱ्या प्रवाशांना बेलापूर रेल्वे स्थानकात उतरून हार्बर मार्गे मुंबई , ठाणे येथे जाणे सोईस्कर होणार आहे. तळोजा-पेंधर मार्गावरून सकाळी ६.०० वाजता पहिली मेट्रो धावते. तर रात्री १०.००वाजता तिची शेवटची फेरी असते. प्रत्येक १० मिनिटांच्या अंतराने  तळोजा-पेंधरमार्गावर मेट्रो  धावते. 

नवी मुंबई मेट्रोची वैशिष्ट्ये 

अत्याधुनिक रचनेचे वातानुकूलित डबे, मेट्रो स्थानकांच्या दोन्ही (उत्तर व दक्षिण) बाजूने आगमन (एन्ट्री) आणि  निर्गमनाची (एक्झिट) व्यवस्था आहे. मेट्रो स्थानकांवर  पार्किंगसाठी जागा, दिव्यांग प्रवाशांकरिता रॅम्प, पदपथ (फुटपाथ), ऑटो रिक्षांकरिता जागा, अखंड वीज पुरवठ्यासाठी यूपीएससह डिझेल जनरेटरची (डीजी) व्यवस्था, कॉनकोर्स आणि फलाटांवर प्रवासी घोषणा प्रणाली, सीसीटीव्ही, दिव्यांग व्यक्तींसाठी कॉनकोर्स स्तरावर विशेष स्वच्छता गृहांची व्यवस्था, कॉनकोर्स परिसरात व्यावसायिक वापराच्या दृष्टीने दुकानांकरिता जागा, ही नवी मुंबई मेट्रो प्रकल्पाची प्रमुख वैशिष्ट्ये आहेत. 

रिअल इस्टेट मार्केटवर परिणाम

नवी मुंबई मेट्रो तळोजा, पेंढार, बेलापूर आणि खारघर यांसारख्या प्रमुख निवासी आणि औद्योगिक भागातून जाणार आहे. नवी मुंबईतील या सर्व महत्त्वाच्या भागांना मेट्रो कनेक्टिव्हिटीमुळे या भागात आणि शेजारच्या प्रदेशातील मालमत्तेची मागणी वाढेल. घरांच्या मागणीत वाढ झाल्यामुळे या ठिकाणी आणि मेट्रो मार्गात समाविष्ट असलेल्या कमी ज्ञात प्रदेशांमध्ये मालमत्ता मूल्य १०% ते ३० % वाढेल. उत्तम मेट्रो कनेक्टिव्हिटीमुळे महत्त्वाच्या व्यावसायिक आणि खाजगी संस्थांसह, नवी मुंबईचे व्यावसायिक केंद्र असलेल्या बेलापूरसारख्या व्यावसायिक क्षेत्रांनाही गती मिळेल. चांगल्या सामाजिक सुविधांमुळे आणि कनेक्टिव्हिटीमुळे, हे क्षेत्र लवकरच गुंतवणुकीवर सकारात्मक परताव्यासह उच्च श्रेणीतील घरांची निवड होईल. मेट्रो मार्गामुळे या ठिकाणी घरांची मागणी आणखी वाढेल असा अंदाज आहे.

सध्या नवी मुंबईतील सतत वाढणारी लोकसंख्या, शहराची वाहतूक समस्या आणि वेगाने होणारे नागरीकरण, शहरीकारण यासाठी नवी मुंबई मेट्रो (NMM) हा सर्वोत्तम उपाय आहे. नवी मुंबईतील सर्व मेट्रो मार्गिका कार्यान्वित झाल्यानंतर रस्ते वाहतुकीवरचा ताण कमी होईल.

Facebook:  https://www.facebook.com/MAHAUDD

Twitter: https://twitter.com/MAHA_UDD

Instagram: https://www.instagram.com/maha_udd/

Blog: https://mahaudd.blogspot.com/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCe9-Tq8QTPQ4h8IyXp2wbvw

LinkedIn: https://tinyurl.com/2bpdv9sv

Podcasts: https://tinyurl.com/5yrth66x 

क्वीन नेकलेसचे रूप पालटणार आणि फोर्ट परिसरही कात टाकणार... नगर विकास विभागाच्या नव्या मार्गदर्शक तत्त्वानुसारच विकास होणार

मरीन ड्राइव्ह आणि फ्लोरा फाऊंटन एशियाटिक लायब्ररी परिसरात देश-विदेशांतून येणारे पर्यटक आणि नागरिकांच्या सोयीसुविधांच्या दृष्टिकोनातून या परिसराचा हेरीटेज विकास करण्याचा निर्णय घेण्यात आला  आहे. हे काम कशा पद्धतीने करता येईल याच्या संकल्पनांसाठी महापालिकेने प्रकल्प व्यवस्थापन सल्लागार संस्था आणि प्रकल्प सल्लागार नेमणुकीसाठी स्वारस्य अभिरूची प्रस्ताव मागवले आहेत. विशेष म्हणजे या परिसराचा विकास करताना नगर विकास विभागाने जाहीर केलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वांचा विचार केला जाणार आहे. मुंबईत नव्या बांधकामाबाबत नवे नियम लागू करण्याचे आदेश सुप्रीम कोर्टाने दिले होते, त्याच्या आधारावरच नवी मार्गदर्शक तत्त्वे नगर विकास विभागाकडून जारी करण्यात आली आहेत. 

मुंबई सुशोभीकरण प्रकल्पात मरीन ड्राइव्ह परिसरातील नागरी सुविधा, स्वच्छता व सुशोभीकरण कामांचा आढावा घेण्यासाठी मा. मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी मे महिन्यात पाहणी दौरा केला होता. मरीन ड्राइव्ह परिसरातील समुद्राच्या दिशेने उभ्या असलेल्या इमारतींना विशिष्ट प्रकारची रंगरंगोटी करण्यात यावी. तसेच प्रसाधनगृहे, स्वच्छता आणि आंतरराष्ट्रीय दर्जाचा लेझर शो याठिकाणी सुरू करावा, असे स्पष्ट करत, सध्या सुरू असलेल्या सुशोभीकरण कामांच्या आणि स्वच्छतेच्या अनुषंगाने मा. मुख्यमंत्र्यांनी विविध सूचना केल्या होत्या. 

मरीन ड्राईव्ह, गिरगाव चौपाटी, मॅडम कामा रोड, शामलदास गांधी मार्ग, उत्तरेकडील NCPA, चर्चगेट स्टेशन आणि मंत्रालयाच्या आसपासचा परिसरात नव्या बांधकामांबाबत हे नवे नियम लागू करण्यात आले आहेत. 

मुंबईतील मरीन ड्राईव्ह परिसरात नव्या कायमस्वरुपी बांधकामांवर बंदी घालण्यात आली आहे. इमारतींवर पेस्टल रंगाचा वापर अनिवार्य करण्यात आला असून होर्डिंग्सवर बंदी घालण्यात आली आहे. नव्या इमारतींची उंची किती असावी ? याबाबतही नगर विकास विभागातर्फे निर्देश जारी करण्यात आले आहेत. 

येत्या काळात या परिसरात पुनर्विकास प्रकल्पांसाठी विशेष परवानगी घ्यावी लागणार आहे. याबाबतची मार्गदर्शक तत्त्वे जारी करण्यात आली आहे. 

महापालिका मुख्यालयात या पार्श्‍वभूमीवर एका बैठकीचे आयोजन केले होते. यात  मरीन ड्राइव्ह परिसरात समुद्राच्या दिशेने आसन व्यवस्था, खासगी कंपन्यांच्या सामाजिक दायित्व सहभागाने प्रसाधनगृह सुविधा येत्या काही दिवसांत करण्यात येईल. पर्यटकांना समुद्र पाहण्यासाठी चांगली, सुखकर जागा मिळेल. त्यादृष्टीने कामाला सुरूवात करण्यात येत आहे, असे महापालिका प्रशासनाकडून नमूद करण्यात आले. 

परिसराचे पुनरुज्जीवन

येत्या काळात मरीन ड्राइव्ह आणि फ्लोरा फाऊंटन ते एशियाटिक लायब्ररी परिसराचा महापालिकेच्या हेरिटेज विभागामार्फत विकास करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. हे दोन्ही हेरिटेज परिसर असल्याने येथील रस्ते, सार्वजनिक खुल्या जागा आणि मरीन ड्राइव्ह परिसराचे पुनरुज्जीवन करण्यात येणार आहे.

सी-साइड प्लाझा, जेट्टी

मरीन ड्राइव्हला दररोज हजारो पर्यटक भेट देतात. या ठिकाणी पर्यटनस्थळ म्हणून एक व्ह्युविंग डेक (सी साईड प्लाझा) तयार करण्यात येत आहे. व्ह्युविंग डेकची निर्मिती ही पालिकेच्या नियोजन विभागाकडून केली जात आहे. एकूण ५३ मीटर लांब व ५ मीटर रुंद असा सी साइड प्लाझा नागरिकांना चालण्यासाठी तसेच समुद्र पाहण्यासाठी जेट्टीच्या ठिकाणी तयार करण्यात येत आहे, असे महापालिकेने नमूद केले आहे.

एक किलोमीटर अंतरावर प्रसाधनगृह

मरीन ड्राईव्ह परिसरात येणारे नागरिक आणि पर्यटकांच्या सुविधेसाठी प्रत्येक एक किलोमीटर अंतरावर उत्कृष्ट दर्जाचे प्रसाधनगृह उभारण्यात यावे, असेही निर्देश मा. मुख्यमंत्र्यांनी दिले होते. त्यावर, खासगी कंपन्यांच्या सामाजिक दायित्व सहभागाने (सीएसआर) दोन प्रसाधनगृह उभारण्याचा निर्णय घेण्यात आला. 

'फोर्ट कात टाकणार

दक्षिण मुंबईच्या फोर्ट परिसरामध्ये 'गेट वे ऑफ इंडिया'  सीएसएमटी रेल्वेस्थानक, जीपीओ, पालिका मुख्यालय, मुंबई विद्यापीठ, उच्च न्यायालय इत्यादींसारख्या हेरिटेज वास्तू आहेत. त्यामुळे या परिसराला विशेष महत्त्व आहे. या वास्तूंमुळेच या परिसरात पर्यटकांची गर्दी बघायला मिळते.  जागतिक दर्जाच्या वास्तू आणि त्यांचे महत्त्व लक्षात घेऊन  फोर्ट परिसराचा मेकओव्हर होणार आहे. सुशोभीकरणाच्या माध्यमातून बृहन्मुंबई पालिकेचा ए विभाग फोर्ट परिसराचा मेकओव्हर  करणार आहे.  फोर्ट परिसराची हेरिटेज वास्तू' ही  ओळख जपण्यासाठी तेथील सुशोभीकरणालाही हेरिटेज लूक देण्याचा प्रयत्न पालिका प्रशासन करत आहे.  सुशोभीकरणात रस्त्यांवरील विजेचे खांब आणि इमारतींवर झगमगाट केला जाणार आहे. त्यासाठी वापरण्यात येणाऱ्या वस्तूही हेरिटेज लूकमध्ये भर घालतील. 

फोर्ट परिसराच्या मेकओव्हरचे काम  दोन टप्प्यांमध्ये काम केले जात आहे. पहिल्या टप्प्यात रस्त्यांवरील विजेचे दिवे लावले जातील. दुसऱ्या टप्प्यात हेरिटेज वास्तूंवर विद्युत रोषणाई केली जाणार आहे. डेकोरेटिव्ह हेरिटेज पोल बसवून विविध रस्त्यांवर रोषणाई केली जाणार आहे. त्यासाठी विविध प्रकारच्या पोलचा अभ्यास करण्यात आला आहे. त्यातून हेरिटेज पोलची निवड केली गेली आहे. त्याशिवाय रस्त्यांवर कॅन्टिलिव्हर प्रकारचे एलईडी सिग्नल आणि कारंजे बसवणार असून शिल्पांचे सुशोभीकरण करण्यात येणार आहे. भविष्यात  फोर्ट परिसर कात टाकणार आहे, हे नक्की.

Facebook:  https://www.facebook.com/MAHAUDD

Twitter: https://twitter.com/MAHA_UDD

Instagram: https://www.instagram.com/maha_udd/

Blog: https://mahaudd.blogspot.com/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCe9-Tq8QTPQ4h8IyXp2wbvw

LinkedIn: https://tinyurl.com/2bpdv9sv

Podcasts: https://tinyurl.com/5yrth66x 

दिवाळी निरोगी वातावरणात साजरी करूया ! सजग होऊया ! स्वच्छ महाराष्ट्र नागरी अभियान २.० अंतर्गत स्वच्छ दिवाळी - शुभ दिवाळी अभियान

खरेतर दिवाळी  धुमधडाक्यात साजरी करण्यासाठी अवघे काही  तासच शिल्लक राहिले आहेत.  दिवाळी म्हणजे काय? तर  दिवाळी  म्हणजे सुबत्ता आणि समृद्धीचे सेलिब्रेशन.  मग यात दिव्यांची रोषणाई आली, घर सजावटीसाठी  केलेले प्रयत्न आहे, खरेदीची झुंबड आली आणि त्याच्या जोडीने केली जाणारी फटाक्यांची आतिषबाजी आली. 

मात्र दिवाळी सेलेब्रेशनमध्ये आता आपल्याला सावधगिरी ठेवावी लागणार आहे. दुरुस्ती करावी लागणार आहे.  ती म्हणजे  फटक्यांची आतिषबाजीत.  वाढते हवा आणि  ध्वनी प्रदुषणामुळे न्यायालयाने हा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतलेला आहे.  दिवाळी निरोगी वातावरणात साजरी करायची की फटाक्यांमुळे होणाऱ्या प्रदूषणात, याचा निर्णय नागरिकांनी घ्यायचा आहे, असे स्पष्ट करून मुंबई शहरासह महानगर प्रदेशात हवेची गुणवत्ता सुधारण्याच्या दृष्टीने दिवाळीत फटाके वाजवण्यावर उच्च न्यायालयाने   ५ नोव्हेंबर २०२३ पासून निर्बंध घातले आहेत. त्यानुसार आता केवळ सायंकाळी ८ ते रात्री १० असे तीन तासच फटाके वाजवण्यास  परवानगी असेल.

फटाक्यांवरील निर्बंधांचे काटेकोरपणे पालन करण्याची जबाबदारी पोलीस आणि महापालिका प्रशासनाची राहील, असेही न्यायालयाने स्पष्ट केले. ‘‘मुंबईतील हवेचा गुणवत्ता निर्देशांक खालावत असल्याने समतोल राखण्यासाठी दिवाळीच्या काळात फटाके वाजवण्यावर निर्बंध घालणे गरजेचे झाले असून त्यासाठी कालमर्यादा न्यायालय नक्कीच निश्चित करू शकते, असे मुख्य न्यायमूर्ती देवेंद्र कुमार उपाध्याय आणि न्यायमूर्ती गिरीश कुलकर्णी यांच्या खंडपीठाने स्पष्ट केले.

सर्वोच्च न्यायालयाने घेतलेल्या या निर्णयाला महापालिका आणि नागरीकांनी सहकार्य  करण्याचे आवाहन केले  आहे. 

दिवाळी निरोगी वातावरणात साजरी करण्यासाठी न्यायालयाने घेतलेले महत्त्व निर्णय पुढीलप्रमाणे - 

• मुंबई शहरासह महानगर प्रदेशात हवेची गुणवत्ता सुधारण्याच्या दृष्टीने दिवाळीत फटाके वाजवण्यावर उच्च न्यायालयाने घातले निर्बंध आहेत.  त्यानुसार आता केवळ सायंकाळी ७ ते रात्री १० असे तीन तासच फटाके वाजवण्यास  परवानगी असेल.
• बेरियम, बोरीक नायट्रेट सारखे विषारी वायू पसरवणारे फटाके वाजवण्यास मनाई. 
• फटाक्यांवरील निर्बंधांचे काटेकोरपणे पालन करण्याची जबाबदारी पोलीस आणि महापालिका प्रशासनाची जबाबदारी. न्यायालयाने स्पष्ट आदेश.
• हवेच्या गुणवत्तेच्या खराब स्थितीकडे लक्ष देण्यासाठी प्राधिकरणांनी एकत्र येऊन पावले उचलण्याची गरज असल्याचे खंडपीठाचे म्हणणे.
• राष्ट्रीय पर्यावरण अभियांत्रिकी संशोधन संस्था (नीरी) आणि राज्य आरोग्य विभागाचे संचालक यांच्या अध्यक्षतेखाली दोन सदस्यीय समिती न्यायालयाने या वेळी स्थापन केली. ही समिती आदेशांचे आणि कृती आराखडय़ाचे पालन होते की नाही यावर देखरेख ठेवण्याचे काम करेल.
• प्रदूषण कमी करण्यासाठी महापालिकेने मार्च २०२३ मध्ये जाहीर केलेल्या नियमांची कठोर अंमलबजावणी केली जाईल.
• कृती आराखडय़ाचे पालन करण्यात त्रुटी राहिल्यास प्रभागाच्या सहायक आयुक्ताला वैयक्तिकरीत्या जबाबदार धरले जाणार
• मोकळ्या जागेत विशेषत: कचराभूमीवर कोणताही कचरा टाकला जाणार नाही याची जबाबदारी नागरीक आणि महापालिकांची असेल. 

स्वच्छ दिवाळी शुभ दिवाळी’ : 

फटाक्यांच्या आतिषबाजीवर  सरकारने निर्बंध घातल्यानंतर  स्वच्छ दिवाळी शुभ दिवाळी’ हे अभियान सुरूकरण्यात आले आहे. 

केंद्र सरकारच्या स्वच्छ भारत मिशन अंतर्गत या‍ दिवाळी उत्सवामध्ये ‘स्वच्छ दिवाळी शुभ दिवाळी’ हे अभियान जाहीर करण्यात आले असून दिवाळी कालावधीत स्वच्छतेला प्राधान्य देण्याचे आवाहन स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या प्रतिनिधींनी केले आहे. या अभियानामध्ये लोकसहभागातून  स्थानिक स्वराज्य संस्था विविध उपक्रम राबवित असून स्वच्छता आणि प्रदूषण प्रतिबंधातून पर्यावरण संरक्षण या बाबीकडे विशेष लक्ष दिले जात आहे.

या अनुषंगाने दिवाळीपूर्वी घरोघरी केल्या जाणा-या साफसफाईमध्ये नागरिकांकडून त्यांना नको असलेल्या चांगल्या वस्तू मोठया प्रमाणावर कच-यामध्ये टाकून दिल्या जातात. वास्तविकत: या वस्तू गरजूंच्या वापरात येऊ शकतात. त्यामुळे नागरिकांनी साफसफाईतून बाजूला काढलेल्या अशा नको असलेल्या वस्तू  महानगरपालिकेमार्फत शहरात ठिकठिकाणी उभारण्यात आलेल्या थ्री आर सेंटर्समध्ये आणून ठेवाव्यात असे आवाहन  स्थानिक स्वराज्य संस्थानी नागरिकांना केले आहे. , जेणेकरुन ज्यांच्या उपयोगी पडतील असे गरजू नागरिक त्या वस्तू सेंटर्स मधून घेऊन जाता येणार आहेत  ‘नको असेल ते दया, हवे असेल ते घ्या’ या आगळया वेगळया संकल्पनेवर आधारित ‘आहे रे’ वर्गाला ‘नाही रे’ वर्गाशी जोडण्यासाठी केंद्र सरकारने स्थानिक संस्थानसाठी सुरू केले आहे. 

पर्यावरणपूरक स्थानिक उत्पादनांचा वापर करणे, एकेरी प्लास्टिकचा वापर टाळणे, टाकाऊ पासून टिकावू वस्तू तयार करणे, प्रदूषण कमी होण्यासाठी उपाययोजना करणे व पर्यावरणपूरक फटाक्यांचा वापर करणे हे अभियानाचे निकष आहेत. या मोहिमेत सहभाग घेण्यासाठी MyGOV पोर्टलवर स्वच्छ दिवाळीची शपथ घेऊन वैयक्तिक प्रमाणपत्र प्राप्त करून घ्यावे, तसेच स्वच्छ, पर्यावरणपूरक तसेच सिंगल युज प्लास्टिकचा वापर टाळून दिवाळी साजरी करावी. जास्तीत जास्त नागरिकांनी स्वच्छ दिवाळीची ऑनलाइन शपथ घ्यावी व पर्यावरणपूरक दिवाळी साजरी करतानाचे व्हिडिओ अपलोड करावे. असे  आवाहन सरकारने केले आहे.

Facebook:  https://www.facebook.com/MAHAUDD

Twitter: https://twitter.com/MAHA_UDD

Instagram: https://www.instagram.com/maha_udd/

Blog: https://mahaudd.blogspot.com/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCe9-Tq8QTPQ4h8IyXp2wbvw

LinkedIn: https://tinyurl.com/2bpdv9sv

Podcasts: https://tinyurl.com/5yrth66x