सामान्य नागरिकांपर्यंत पोहोचतोय ‘आपला दवाखाना’

मा. मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे सरकारने मुंबईसह राज्यभरात 'बाळासाहेब ठाकरे आपला दवाखाना' ही योजना सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत महाराष्ट्रात ७०० आपला दवाखाने सुरू केले जाणार आहेत. आतापर्यंत ४००  आपला दवाखाना सुरू करण्यात आले आहेत.  महाराष्ट्राच्या कानाकोपऱ्यातील प्रत्येक  सर्वसामान्य व्यक्तीला स्वस्त दारात पण दर्जेदार आरोग्य सुविधा मिळावी यासाठी 'आपला दवाखाना' या आरोग्य योजनेचा शुभारंभ करण्यात आला. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते १९ जानेवारीला मुंबईत  २० आपला दवाखान्यांचं लोकार्पण करण्यात आलं. यापूर्वी ऑक्टोबर २०२२ मध्ये मुंबईत एकूण ५२  ठिकाणी ‘आपला दवाखाना’ अंतर्गत आरोग्य सेवा सुरू करण्यात आली आहे.

महाराष्ट्रातील सर्वसामान्यांना दर्जेदार आणि मोफत आरोग्य सुविधा मिळाव्यात यासाठी नोव्हेंबर २०२२ पासून राज्यात  ‘बाळासाहेब ठाकरे आपला दवाखाना’ आरोग्य योजनेला प्रारंभ झाला. या आरोग्य योजनेअंतर्गत महाराष्ट्रात ७०० आपला दवाखाने सुरू केले जाणार आहेत. आपला दवाखानाला मिळणारा प्रतिसाद पाहता मा. मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी 'बाळासाहेब ठाकरे दवाखाना' योजनेला युद्धपातळीवर गती देण्याचा निर्णय घेतला. आतापर्यंत ३१७ बाळासाहेब ठाकरे आपला दवाखाना सुरू  करण्यासाठी तयारी झाली आहे.  यात ठाणे परिमंडळात २९ आपला दवाखाना असून पुणे परिमंडळ ३०, नाशिक परिमंडळ ५२, कोल्हापूर २७, छत्रपती संभाजीनगर परिमंडळ २८, लातूर परिमंडळ ४४, अकोला परिमंडळ ५३ आणि नागपूर परिमंडळात ५४ असे ३१७ आपला दवाखाना सुरू करण्यात येणार आहे.

गेल्या कित्येक वर्षांपासून सराकरी आणि पालिका हॉस्पिटलचा भार वाढला आहे. विशेषत: झोपडपट्ट्या असलेल्या परिसरात अशा दवाखान्यांची खूप गरज आहे. त्यामुळे महापालिका हद्दीत पहिल्या आरोग्यवर्धिनी केंद्रांचे  आपला दवाखान्यात रूपांतर केले जात आहे.   मुंबई महापालिकेने सुरू केलेल्या ‘हिंदुहृदयसम्राट बाळासाहेब ठाकरे आपला दवाखाना’ योजनेच्या लाभार्थींची संख्या आठ लाखांवर पोहचली आहे. आपला दवाखान्याच्या माध्यमातून मुंबईतील नागरिकांना विविध वैद्यकीय सुविधा उपलब्ध होत असून नागरिकांचा पैसा आणि वेळेचीही बचत होत आहे. औषधे आणि मोफत वैद्यकीय चाचण्यांच्या पर्यायामुळे मुंबईकरही सुविधांचा मोठ्या प्रमाणात लाभ घेत आहेत. येत्या काळात मुंबईत आणखी दवाखाने उपलब्ध करून देण्यात येणार आहेत. सध्या १५६ ठिकाणी ‘आपला दवाखाना’ कार्यरत आहे. मुंबई शहर आणि उपनगरातील मिळून १५६ दवाखान्यांत आतापर्यंत ८,०१,२३३ नागरिकांनी विविध सुविधांचा लाभ घेतला आहे. पॉलिक्लिनिक व डायग्नॉस्टिक केंद्रात ३२,९१८ रुग्णांनी दंत चिकित्सा, स्त्री-रोग तज्ज्ञ, बालरोगतज्ज्ञ, जनरल फिजिशियन, त्वचारोग तज्ज्ञ इत्यादी विविध तज्ज्ञांच्या उपचार सुविधेचा लाभ घेतला. ७,६८,३१५ रुग्णांनी मोफत वैद्यकीय तपासणी व औषधोपचारांचा लाभ घेतला आहे. आपला  दवाखान्यात रुग्णांच्या सेवेसाठी  एक वैद्यकीय अधिकारी, एक परिचारिका, एक फार्मसीस्ट आणि एक मदतनीस अशा चौघांची कंत्राटीपद्धतीने नियुक्ती करण्यात आली आहे. या जागांच्या भरतीसाठी पालिकेकडून जाहिरात काढण्यात येते. 

काय आहे ‘आपला दवाखाना’ योजना?

‘बाळासाहेब ठाकरे आपला दवाखाना’ ही मुंबई महानगरपालिका आणि शिंदे सरकारची नवीन आरोग्य योजना आहे. सुरुवातीला 'आपला दवाखाना’ अंतर्गत या   ठाणे आणि मुंबई शहरात आपला दवाखाना अंतर्गत आरोग्य सुविधा दिल्या गेल्या.पण आता  संपूर्ण महाराष्ट्रात 'आपला दवाखाना' आरोग्य योजना सुरू करण्याचे मा. मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांचे  लक्ष्य आहे. आगामी काळात राज्यभरात असे  ७००  दवाखाने सुरू करण्यात येतील असं आश्वासन शिंदे सरकारने दिलं आहे.

मुंबईतील झोपडपट्टी परिसरात आणि राज्यातील गामीण तसंच दुर्गम भागांमध्ये राहणाऱ्या नागरिकांना प्रत्येक छोट्या आजारासाठी हॉस्पिटलमध्ये यावं लागतं. यामुळे वैद्यकीय उपचाराला उशीर होतोच शिवाय प्रवासाचा खर्च होतो आणि अनेकदा तर राहण्याची गैरसोय सुद्धा होते. दुसऱ्याबाजूला दैनंदिन रुग्णांमुळे हॉस्पिटलवरील ताण वाढतो ज्याचा थेट परिणाम अपघात विभाग, आयसीयू आणि प्रसूती विभागा अशा तात्काळ उपचार गरजेचा असलेल्या रुग्णांच्या उपचारावर होतो. खरंतर वस्त्यांमध्ये सरकारी दवाखाने सुरू करण्याची मागणी ही गेल्या अनेक वर्षांपासून प्रलंबित आहे. मुंबईसह राज्यभरातील महापालिका आणि सरकारी हॉस्पिटलमध्ये रुग्णांची प्रचंड गर्दी दिसून येते. अगदी ताप,सर्दी अशा आजारांसाठीही रुग्णांना उपचार आणि वैद्यकीय टेस्ट करण्यासाठी घरापासून दूर हॉस्पिटल गाठावे लागते. यावर उपाय म्हणून दर २५ ते ३० हजार लोकसंसंख्येच्या वस्तीजवळ  ‘आपला दवाखाना’ असावा असं महापालिकेचं लक्ष्य आहे. तसेच आपला दवाखाना’च्या माध्यमातून हजारो मुंबईकरांना विनामूल्य आरोग्य सुविधा पुरविण्यात येत आहेत. या आरोग्य सुविधा आपल्या जवळच्या आपला दवाखान्यात सकाळपासून रात्रीपर्यंत उपलब्ध करून देण्यात येत आहे.’

'आपला दवाखाना' अंतर्गत मिळणाऱ्या आरोग्य सुविधा. 

• या योजनेअंतर्गत साधारणपणे २५  हजार ते ३०  हजार लोकसंख्येसाठी 1 दवाखाना सुरू करण्याचं प्रशासनाचं नियोजन आहे.
• सकाळी ७.०० ते दुपारी २. ००  आणि दुपारी ३.०० ते रात्री १०. ०० या वेळेत राज्यातील सर्व 'आपला दवाखाना'' सुरू राहतील. 
• 'आपला दवाखाना' अंतर्गत १४७ प्रकारच्या विविध वैद्यकीय चाचण्या विनामूल्य करून मिळतात. 
• काही ठिकाणी पोर्ट केबिनमध्ये प्राथमिक उपचारासाठी दवाखाना सुरू केला जाणार आहे.
• पॉलिक्लिनिकमध्ये 'आपला दवाखाना' अंतर्गत वैद्यकीय तज्ज्ञांद्वारे विनामूल्य वैद्यकीय सल्ला आणि उपचार मिळत आहे 
• 'आपला दवाखाना' मधील सीटी स्कॅन, एमआरआय, एक्स रे, इत्यादी चाचण्या  महानगरपालिकेच्या डायग्नोस्टिक सेंटरमध्ये  केल्या जातात. 
• कान नाक घसा तज्ज्ञ (ENT) नेत्रचिकिस्ता, स्त्री रोग तज्ज्ञ, वैद्यकीय तपासणी तज्ज्ञ, फिजिओथेरपिस्ट, त्वचारोग तज्ज्ञ, दंतशल्य चिकित्सा, बालरोग तज्ज्ञ अशा आरोग्य सुविधा पॉलिक्लिनिकच्या माध्यमातून दिल्या जात आहेत. 
• ग्रामीण भागात प्रामुख्याने एसटी स्थानकाजवळ 'आपला दवाखाना' सुरू करण्याचं सरकारचं नियोजन आहे.
• महापालिकेच्या उपलब्ध दवाखान्यात दुसऱ्या सत्रात (दुपार नंतर) आणि इतर ठिकाणी मोकळ्या जागेत पोर्टाकेबिनमध्ये दवाखाने सुरू केले आहेत. 

Facebook:  https://www.facebook.com/MAHAUDD

Twitter: https://twitter.com/MAHA_UDD

Instagram: https://www.instagram.com/maha_udd/

Blog: https://mahaudd.blogspot.com/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCe9-Tq8QTPQ4h8IyXp2wbvw

LinkedIn: https://tinyurl.com/2bpdv9sv

Podcasts: https://tinyurl.com/5yrth66x